Operadaki Hayalet 1943


Aşağıdaki yazım Atılım Üniversitesi tarafından çıkarılan Atılım haber gazetesi Mart 2014 sayısında Kültür-Sanat Sayfasında yayınlanmıştır.

Gazetenin elektronik haline (sayfa 13) erişmek için bağlantıya tıklayın:








Operadaki Hayalet (Le Fantome de L'Opera) Fransız gazeteci yazar olan Gaston Leroux'un 1909’da yazdığı bir eserdir. İlk yazıldığı yıl kitap halinde basılmamış olan eser ilk başlarda fazla ilgi görmemiştir. Bugün klasikler arasında sayılan ve gotik bir roman olarak kabul edilen eser 1916, 1925, 1943, 1983, 1987, 1989, 1990, 2004 yıllarında olmak üzere birçok kez sinemaya uyarlanmıştır. Ayrıca romanın 1986 yılında bir de müzikali yapılmıştır. Benim yazımda bahsedeceğim ise 1943 yılı uyarlaması olan melodramatik korku ve gerilim türüdür. Bu uyarlama ile yönetmen Arthur Lubin 1916 ve 1925 yıllarında yapılan siyah beyaz ve sessiz uyarlamalardan sonraki ilk sesli ve tam renkli sinema versiyonu yapmış olur.

1943 yılında filmin çekimlerinin gerçekleştirildiği Universal stüdyoları seti aslında filmin 1925 yılında sessiz çekilen önceki versiyonu için inşa ettirilmiş olup Paris'teki Opera Garnier'in birebir kopyasıdır. 1943 yılındaki versiyon sesli çekileceği için ses geçirmeyecek şekilde izole edilip birçok başka filmin çekimlerinde de kullanılır. Bugün hala ayakta olan bu set dünyada olduğu gibi muhafaza edilmiş en eski film seti olma ünvanını da sahiptir.

Filmin başlıca rollerinde Nelson Eddy, Susanna Foster, Claude Rains ve Edgar Barrier oynamışlardır. Filmde, operanın sopranosuna umutsuzca aşık olan kemancının onun mesleğinde yükselmesine gizliden gizliye yardım ederken talihsiz bir kaza sonucu yüzünden yaralanması ve akabinde işini kaybetmesiyle çılgına dönerek, yer altına çekilip operanın altını üstüne getirmesi anlatılır. Film 1944 yılında renkli kategorilerinde en iyi sanat yönetimi ve dekoru ile en iyi görüntü yönetimi oskarlarını kazanmıştır.

Film, tarihi bir opera binasında geçer. Filmde oldukça uzun tutulmuş birden çok klasik opera sahnesi mevcut olup bu nedenle filmin yönetmenine bir korku filminden çok müzikal çektiği şeklinde eleştiriler de yapılır. Filmin müziği, yedi kez en iyi film müziği akademi ödülüne aday gösterilen ABD'li film müziği bestecisi ve yönetmeni Edward Ward’a aittir. Müzik direktörü Edward Ward, Çaykovski'nin 4. senfonisi ile Chopin'in bazı temalarınından uyarlamalar yapar. Film hayalet kısmından daha çok opera kısmıyla ön plana çıkar. Başrol oyuncularından ikisi gerçek opera sanatçıları olan soprano Susannah Foster ve tenor Nelson Eddy'dir. Güldürü unsurlarına da sıklıkla yer verilen film, 1925 versiyonuna kıyasla korkutucu olmaktan oldukça uzak olmasına rağmen 1943'te film gişede büyük bir başarı kazanır.